Kıdem Tazminatı
02 Kasım 2017
KIDEM TAZMİNATININ KOŞULLARI
4857 SAYILI İŞ KANUNUNA TABİ İŞÇİ OLMAK
Hizmet akdi; işverene bağlı olarak, onun emir talimat ve görüşleri doğrultusunda, işyerinde veya onun göstermiş olduğu yerde ücret mukabilinde bir işin görülmesi olarak tanımlanabilir. İşçi ise İş Kanunu tarafından, hizmet akdine dayanarak herhangi bir işte ücret karşılığı çalışan kişi olarak tanımlanmaktadır.
EN AZ BİR YIL ÇALIŞMIŞ OLMAK
İşçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihe göre en az bir yıllık kıdeminin bulunması gerekmektedir. Kıdem süresinin başlangıcı olarak, işçi ile işveren arasında akdedilen hizmet akdinin yapıldığı tarih değil, işçinin fiilen işe başladığı tarih esas alınmalıdır. Bu suretle, sözleşmenin fiilen işe başlama tarihinden sonra akdedilmesi halinde, işçinin hak kaybına uğramasının önüne geçilmesi sağlanacaktır.
Sürenin sonu ise,
- Sözleşmenin sona erdiği hallerde bildirimin vardığı gün,
- İşçinin ölümü halinde ölüm günü,
- Kadın işçinin evlenme nedeniyle sözleşmeyi feshetmesi halinde ise fesih günüdür.
FESİH HALERİ VE İŞÇİNİN ÖLÜMÜ
Kıdem tazminatı iş sözleşmesinin sona erdiği her durumda uygulanma alanı bulmamaktadır. Bu tazminata hak kazanılabilmesi için sözleşmenin işçinin ölümü veya kanunda belirtilen sebeplerle sona ermiş olması aranmaktadır.
BELİRLİ FESİH HALLERİ
Sözleşmenin işveren tarafından feshi halinde
İş sözleşmesinin işveren tarafından;
- Bildirim sürelerine uymak suretiyle ya da
- İşçinin sağlık sorunları sebebiyle,
- Zorlayıcı sebeplerle,
- İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde, devamsızlığın bildirim sürelerini aşması nedeniyle haklı olarak feshedilmesinde, işçi kıdem tazminatına hak kazanacaktır.
Sözleşmenin işçi tarafından feshi halinde
İş sözleşmesinin işçi tarafından;
- Sağlık nedenleri,
- İşverenin ahlak ve iyi niyete aykırı davranışları ya da
- Zorlayıcı nedenler,
- Muvazzaf askerlik nedeni veya
- Yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı ya da toptan ödeme almak amacıyla sona erdirilmesi halinde, işçi bu tazminata hak kazanır.
Belirtilen durumlar dışında çalışırken evlenen kadın işçinin, evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde, iş sözleşmesini feshetmesi halinde de kıdem tazminatına hak kazanması söz konusudur.
İşçinin ölümü halinde
Kanunda, kıdemi en az bir yıl olan işçinin ölmesi nedeniyle iş sözleşmesinin sona ermesi halinde, hak edilen kıdem tazminatının işçinin kanuni mirasçılarına ödeneceği belirtilmektedir. Kanunda herhangi bir istisnaya yer verilmeden işçinin ölümünden bahsedilmektedir. Bu nedenle işçinin ölümünün iş kazası sonucu gerçekleşmesi gerekmemektedir.
KIDEM TAZMİNATI MİKTARI
Kıdem tazminatına hak kazanan işçiye ya da mirasçılara, işe başlandığı tarihten itibaren geçen her tam yıl için, işverence otuz günlük ücreti tutarında bir ödeme yapılır. Bir yıldan arta kalan süreler için ödeme, aynı oran üzerinden yapılacaktır. Kıdem tazminatının hesabında son ücret esas alınacaktır.